Wewnątrz ogromnej bazyliki znajduje się mała kaplica wykonana z nieotynkowanych kamieni - nazywana jest "Świętym Domem" (Santa Casa). Legenda głosi, że jest to prawdziwy dom z Nazaretu, w którym mieszkała Maryja i w którym miało miejsce Zwiastowanie. Został on rzekomo przywieziony do Włoch przez anioły w 1294 roku. W rzeczywistości został prawdopodobnie przywieziony przez krzyżowców z Palestyny po podboju Ziemi Świętej.
Budowa bazyliki rozpoczęła się w 1469 roku według projektu Giuliano da Maiano. Później w prace zaangażowani byli słynni architekci, tacy jak Bramante (który zaprojektował marmurową powłokę Świętego Domu), Antonio da Sangallo Jr. i Luigi Vanvitelli (kopuła).

Fasada wykonana jest z białego kamienia w stylu późnego renesansu. Warto zwrócić uwagę na posągi apostołów i wspaniały portal. Wewnątrz bazyliki znajduje się duża kopuła, jedna z największych w ówczesnej Europie. Wnętrze jest bogato zdobione freskami, mozaikami, marmurem i złotem. Każda kaplica jest inna - każdy kraj miał tu swoją własną (np. polską, francuską czy niemiecką).
Najciekawsza część
Rdzeń Santa Casa, znajdujący się dziś w Loreto, to prostokątna struktura o wymiarach około 9 na 4 metry z trzema "oryginalnymi" ścianami wykonanymi z piaskowca. Sam "dom" jest niewielki, prosty i wykonany z szorstkich kamieni, co kontrastuje z przepychem otoczenia. Z zewnątrz pokryty jest bogato zdobioną marmurową skorupą zaprojektowaną przez Donato Bramante, architekta Bazyliki Świętego Piotra w Rzymie. Wewnątrz znajduje się Czarna Madonna z Loreto, czczony drewniany posąg (oryginał spłonął w 1921 roku, jest to kopia z drewna cedrowego).

Od XVI wieku jezuici promowali budowanie imitacji Świętego Domu (w tym opakowania Bramante), znanego jako loreto.
Wskazówki dotyczące zwiedzania
-
Wstęp jest bezpłatny, ale może być dość tłoczno, zwłaszcza w weekendy lub podczas pielgrzymek.
-
Zwiedzanie zajmuje około 30-45 minut, jeśli naprawdę chcesz zobaczyć wszystko.
-
Warto wspiąć się na kopułę (za opłatą) - roztacza się z niej wspaniały widok na miasto i morze.
-
Na zewnątrz warto zwrócić uwagę na dziedziniec z fontanną, a jeśli masz czas, zajrzyj do muzeum w Pałacu Apostolskim obok bazyliki.